Γνωριμία με τη γειτονιά του νηπιαγωγείου μας
Χαρίκλεια Κολιού, Άννα Νινιράκη
68ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου
Περίληψη
Το παρακάτω κείμενο περιέχει δράσεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Σχολικών Δραστηριοτήτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ηρακλείου, με τίτλο «Κάθε δρόμος μια ιστορία». Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε το σχολικό έτος 2015-2016 και η διάρκειά του ήταν 6 μήνες. Συμμετείχαν και τα 2 μεικτά τμήματα του νηπιαγωγείου με συνολικό αριθμό 32 παιδιών.
Λέξεις κλειδιά
Γειτονιά του νηπιαγωγείου, ελλείψεις - υποδομές, ιστορία οδών, δημιουργία χαρτών
Κατηγορία προγράμματος
Πολιτιστικών θεμάτων
Εισαγωγή
Τα παιδιά μέσα από αυτό το πρόγραμμα γνωρίζουν τη γειτονιά του νηπιαγωγείου και την ιστορία προέλευσης της ονομασίας των οδών τους, γνωρίζονται με τους χάρτες και κατασκευάζουν μακέτα που αναπαριστά τη γειτονιά του νηπιαγωγείου. Κάνουν βόλτα στους δρόμους της γειτονιάς καταγράφοντας τα προβλήματα και τις ελλείψεις της και στέλνουν γράμμα στον Δήμαρχο Ηρακλείου γνωστοποιώντας του τα προβλήματα που εντόπισαν. Επίσκεψη στο Παγκρήτιο Στάδιο.
Συμβατότητα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών
Το πρόγραμμα είναι απόλυτα συμβατό με το νέο πρόγραμμα σπουδών του νηπιαγωγείου, καθώς περιλαμβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν όλα τα γνωστικά αντικείμενα που προβλέπει το Δ.Ε.Π.Π.Σ. Συνδέεται διαθεματικά με τα γνωστικά αντικείμενα του αναλυτικού προγράμματος του νηπιαγωγείου. Αναπτύσσονται δραστηριότητες των Μαθηματικών, της Γλώσσας, των Εικαστικών, της Μελέτης Περιβάλλοντος και των ΤΠΕ, προάγοντας κατά αυτόν τον τρόπο την ολόπλευρη σωματική, συναισθηματική, νοητική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Ο Η/Υ χρησιμοποιείται ως εργαλείο ανακάλυψης, δημιουργίας και έκφρασης στο πλαίσιο των καθημερινών, συλλογικών τους δραστηριοτήτων.
Σκοπός και στόχοι
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο
- Να γνωρίσουν τη γειτονιά του νηπιαγωγείου και τη δική τους
- Να μάθουν την ιστορία των οδών τους
- Να εντοπίζουν στον χάρτη την οδό του Νηπιαγωγείου, τη δική τους αλλά και των συμμαθητών τους
- Να μάθουν τι είναι χάρτες, τα είδη των χαρτών, να μάθουν να «διαβάζουν» έναν χάρτη και να αναγνωρίζουν σύμβολα πάνω στον χάρτη
- Να γνωρίσουν την πυξίδα και να μάθουν ότι μας βοηθάει να προσανατολιζόμαστε
- Να δημιουργήσουν τη μακέτα της γειτονιάς του νηπιαγωγείου
- Να επικοινωνήσουν με την κοινότητα και τον Δήμαρχο
Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία
- Να δημιουργήσουν, να σχεδιάσουν, να κατασκευάσουν, να διασκεδάσουν
- Να συνεργαστούν, ώστε κάθε μέλος της ομάδας να αναπτύξει τις ιδιαίτερες ικανότητές του και όλοι μαζί να δώσουν ένα αποτέλεσμα
- Να ανταλλάσσουν ιδέες και προτάσεις
- Να αποκτήσουν την ικανότητα να εκθέτουν την εργασία τους στα μέλη της τάξης
- Να ακολουθούν οδηγίες
- Να αυτενεργούν
- Να αναπτύξουν τον διάλογο και την κριτική σκέψη
Ρόλος εκπαιδευτικού
Ο ρόλος της εκπαιδευτικού είναι:
- εμψυχωτικός υποβοηθητικός και διευκολυντικός στη διαδικασία της μάθησης
- ενθαρρύνει τη συνεργασία των μαθητών
- φροντίζει το κλίμα στην τάξη να είναι ευχάριστο και δημιουργικό
- οργανώνει δραστηριότητες με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει συνοχή και συνέχεια στην κατάκτηση της γνώσης
- αξιολογεί την εκπαιδευτική διαδικασία και την προσαρμόζει στις ανάγκες των μαθητών
Μεθοδολογικές προσεγγίσεις - Οργάνωση διδασκαλίας
Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος ήταν η διαθεματικότητα, η βιωματική μάθηση, η διερευνητική μάθηση, η ομαδοσυνεργατική εργασία.
Οι τεχνικές που αξιοποιήθηκαν στην υλοποίησή του είναι η εργασία σε ομάδες, τα παιχνίδια ρόλων, η διερεύνηση και επεξεργασία των θεμάτων μέσα από την έρευνα και την ανακάλυψη, η επικοινωνία και η παρουσίαση των νέων γνώσεων με ποικίλους τρόπους (θεατρικό παιχνίδι, κατασκευές, ζωγραφική κ.λ.π.).
Οι ομάδες των παιδιών είναι ανομοιογενείς ως προς το φύλο, την ηλικία και το επίπεδο ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη αλληλεπίδραση ανάμεσα στα παιδιά.
Ο υπολογιστής χρησιμοποιείται ως εργαλείο διερεύνησης και ανακάλυψης, καθώς και δημιουργίας και έκφρασης.
Περιγραφή δράσεων
Αφορμή για να ξεκινήσει το πρόγραμμα ήταν η δημιουργία “χαρτών” από 3 παιδιά την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων.
Τα παιδιά παρουσιάζουν στην ολομέλεια τους “χάρτες” τους. Σε έναν από αυτούς υπάρχει το νηπιαγωγείο και σε έναν άλλο μια πυξίδα. Αναρωτηθήκαμε λοιπόν πώς λέγεται η οδός του Νηπιαγωγείου και πώς μπορούμε να το μάθουμε.
Δραστηριότητες με θέμα «Η οδός του νηπιαγωγείου μας και η δική μας»
Στόχοι να μάθουν το όνομα της οδού του νηπιαγωγείου και των δικών τους, να βρουν με τη βοήθεια του google earth την οδό τους και με το street view το σπίτι τους, να μάθουν την ιστορία της οδού που βρίσκεται το σπίτι τους.
- Αποφασίζουμε να βγούμε έξω, να βρούμε την ταμπέλα που γράφει την οδό που βρίσκεται το νηπιαγωγείο μας και να τη γράψουμε. Αφού γράψουν την οδό του νηπιαγωγείου, πρέπει να γράψουν και τη δική τους οδό.
- Όλα τα παιδιά παίρνουν ένα φύλλο εργασίας στο σπίτι όπου με τη βοήθεια των γονιών τους θα βρουν την ταμπέλα που γράφει το όνομα της οδού που μένουν, να την αντιγράψουν και να την φέρουν στο σχολείο.
- Με αυτόν τον τρόπο γίνεται και ο χωρισμός των ομάδων, τα παιδιά που μένουν στην ίδια οδό δημιουργούν μια ομάδα και φέρνουν πληροφορίες για την ονομασία του δρόμου τους. Οι πληροφορίες αυτές παρουσιάζονται σταδιακά καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος.
- Με τη χρήση βιντεοπροβολέα και του google earth βρίσκει το κάθε παιδί την οδό του και με το street view το σπίτι του και το δείχνει στα άλλα παιδιά. Με αυτήν τη δραστηριότητα τα παιδιά νιώθουν μεγάλη ικανοποίηση γιατί οι συμμαθητές/τριές τους μπορούν να δουν το σπίτι τους ακριβώς όπως είναι.
- Ζωγραφίζουν τι υπάρχει στην οδό που μένουν και γράφουν το όνομά της.
- Δημιουργούν σε μακέτα τη γειτονιά του νηπιαγωγείου γράφουν τα ονόματα των οδών τους και τοποθετούν πάνω σε αυτήν ταμπέλα με τη φωτογραφία τους και τον αριθμό του σπιτιού τους.
- Γράφουν ένα γράμμα “ζωγραφιά”, το βάζουν σε φάκελο, γράφουν αποστολέα και παραλήπτη, κολλάνε γραμματόσημο και το ταχυδρομούν με τους γονείς τους σε έναν συμμαθητή/τριά τους.
- Κατασκευάζουν γραμματοκιβώτιο.
Δραστηριότητες με θέμα «Χάρτες»
Στόχοι να μάθουν πώς φτιάχνονται οι χάρτες και ποιος τους φτιάχνει, να γνωρίσουν τους χάρτες και τα είδη χαρτών, να φτιάξουν χάρτες, να αναγνωρίζουν σύμβολα πάνω στο χάρτη, να γνωρίσουν την πυξίδα και τη χρησιμότητα της, να αναγνωρίζουν την οδό τους πάνω στον χάρτη.
- Καλούμε στο νηπιαγωγείο μια τοπογράφο μηχανικό η οποία μας μιλάει για τους χάρτες, ποιος τους φτιάχνει και πώς, μας δείχνει διάφορα είδη χαρτών και μας φέρνει τον χάρτη της γειτονιάς του νηπιαγωγείου μας.
- Εκμάθηση του φωνήματος Τ,τ από τη λέξη “τοπογράφο” και “ταχυδρόμο”.
- Χωρισμός σε 4 ομάδες (ήλιος- μετεωρολογικός, ελιές -προϊόντων, αρχαιολογικός, βουνό - γεωφυσικός, Ηράκλειο - πολιτικός) και δημιουργία από τα παιδιά 4 χαρτών: πολιτικού, γεωφυσικού, προϊόντων και αρχαιοτήτων και μετεωρολογικού. Παρουσίαση στην ολομέλεια από κάθε ομάδα του χάρτη της.
- Συμπληρώνουν το σταυρόλεξο των χαρτών.
- Δημιουργούν με τουβλάκια τη γειτονιά του νηπιαγωγείου, με τη βοήθεια του Google map.
- Αποτυπώνουν στον χάρτη τη διαδρομή που ακολουθούν κάθε μέρα από το σπίτι τους στο σχολείο.
- Με αφορμή τις Απόκριες, ταξιδεύουν στο χάρτη της Ελλάδας με τη βοήθεια των χαρταετών και σταματούν στις πόλεις που γίνονται καρναβάλια και διάφορα καρναβαλικά έθιμα.
- Στις 25 του Μάρτη γνωρίζουν τον Ρήγα Φεραίο και τη «Χάρτα του Ρήγα» και συγκρίνουν τους παλιούς χάρτες με τους σημερινούς.
Δραστηριότητες με θέμα «μαθαίνω την ιστορία της ονομασίας της οδού μου και των οδών των συμμαθητών/τριών μου»
Στόχος να γνωρίσουν τι σημαίνει το όνομα μιας οδού και τι ιστορία κρύβεται πίσω από αυτό το όνομα.
- Οδός Άλμπερτ Σβάιτσερ
Διαβάζουμε τις πληροφορίες που φέρνουν τα παιδιά γι’ αυτόν και εντυπωσιαζόμαστε για τη μόρφωσή του και για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης που είχε πάρει. Τα παιδιά μαθαίνουν τι είναι το βραβείο Νόμπελ, ποιοι το παίρνουν και γιατί.
- Οδός Ανδρομάχης
Τα παιδιά μαθαίνουν για την Ανδρομάχη και τον Έκτορα. Βλέπουν αγγεία και πίνακες ζωγραφικής με την Ανδρομάχη και τον Έκτορα και ακούν το τραγούδι του. Μ. Χατζηδάκη “Έκτορας και Ανδρομάχη”.
- Οδός Ευρυδίκης
Διαβάζουμε τον μύθο του “Ορφέα και της Ευρυδίκης”, βλέπουμε αγγεία και πίνακες που έχουν σχέση με το θέμα και παρακολουθούμε στο yutube το animation “Orpheus and Eurydice”.
- Οδός Κίρκης
Το παιδί που μένει σε αυτήν την οδό παρουσιάζει τον μύθο στα παιδιά. Στη συνέχεια τα νήπια παρακολουθούν στο yutube τον μύθο του Οδυσσέα και της Κίρκης, βλέπουν αγγεία σχετικά με την Κίρκη και στη συνέχεια χωρίζονται σε 3 ομάδες και ζωγραφίζουν τον μύθο. Δραματοποιούν τον μύθο.
- Οδός Μπεργαδή (Κρητικός ποιητής)
Διαβάζουμε μερικούς στίχους από το μοναδικό ποίημα του Μπεραγδή που έχει σωθεί “ο Απόκοπος”.
- Οδός Γ. Κλώντζα (Κρητικός αγιογράφος)
Συζητώντας γι’ αυτόν και βλέποντας έργα του στον Η/Υ, παρατηρούμε ότι έχει φτιάξει το τρίπτυχο των Τριών Ιεραρχών, με αφορμή λοιπόν τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών, φτιάχνουν και τα παιδιά το δικό τους τρίπτυχο και το κάνουν να φαίνεται παλιό με την τεχνική του καφέ.
Στις 25 Μάρτη μιλήσαμε για τις οδούς: Κ. Αδοσίδη και Ι.Καμπιτάκη
- Οδός Κ. Αδοσίδη (Τούρκος διοικητής της Κρήτης), την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Συνέβαλε στο να υπογραφεί η Σύμβαση της Χαλέπας στις 3 Οκτωβρίου 1878, η οποία παραχωρούσε στην Κρήτη ημιαυτονομία και νέα πιο φιλελεύθερα προνόμια.
- Οδός Ι. Καμπιτάκη (οπλαρχηγός του 1821)
Το παιδί που μένει σε αυτήν την οδό μας δείχνει τη φωτογραφία του και μαθαίνουμε για τη γενναιότητά του και τους αγώνες τους δικούς του και των γιων του κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
- Οδός Αγγέλου(Κρητικός αγιογράφος)
Παρουσίαση των πληροφοριών από τα παιδιά. Ο Άγγελος Ακοτάντος είναι ο πρώτος ζωγράφος που υπογράφει τα έργα του “χείρ Αγγέλου”. Από αυτόν λέγεται ότι επηρεάστηκε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και υπέγραφε “χείρ Δομήνικου”. Τα παιδιά κάνουν τις δικές τους ζωγραφιές και υπογράφουν με τον ίδιο τρόπο. Βλέπουμε στον Η/Υ έργα του και ανάμεσα σε αυτά την ‘Άμπελο” με τους 12 μαθητές του Χριστού. Μαθαίνουν τον αριθμό 12 και ζωγραφίζουν σε Φ.Ε. τους 12 μαθητές. Τα παιδιά επηρεασμένα από αυτήν τη δραστηριότητα υπογράφουν με αυτόν τον τρόπο και σε άλλες εργασίες που κάνουν.
- Οδός Μ. Ανδρόνικου
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων, μιλήσαμε για τον αρχαιολόγο Μ. Ανδρόνικο, ποια ήταν η δουλειά του και τι ανακάλυψε. Αναρωτηθήκαμε αυτά που βρίσκουν από τις ανασκαφές τι τα κάνουν και έτσι μιλήσαμε για τα μουσεία και τη σπουδαιότητά τους. Είδαμε στο yutube στιγμιότυπα από το video που παρουσιάζει τον Μ.Ανδρόνικο και την ανακάλυψη της Βεργίνας και αντικείμενα που βρέθηκαν. Μέσα από το google art project επισκεπτόμαστε διάφορα μουσεία του κόσμου και της Ελλάδας.
Δραστηριότητες με θέμα “Εξερευνώ τη γειτονιά του νηπιαγωγείου - καταγραφή των προβλημάτων και εξεύρεση λύσεων”.
Στόχος να μάθουν να παρατηρούν και να καταγράφουν τα προβλήματα που υπάρχουν να προτείνουν λύσεις επίλυσης των προβλημάτων και να διεκδικούν πράγματα που δικαιούνται.
- Με τον ερχομό της Άνοιξης βγαίνουν στη γειτονιά και τραγουδούν τα “χελιδονίσματα”, παίζουν σε αλάνα αφού δεν υπάρχει παιδική χαρά, παρατηρούν τα αγριολούλουδα που υπάρχουν στα χωράφια και αφήνουν τα μαρτάκια τους σε ένα δέντρο για να τα πάρουν τα χελιδόνια.
- Αποφασίζουμε να βγούμε στη γειτονιά μας και να δούμε τις ελλείψεις και τις υποδομές που υπάρχουν. Τα νήπια χωρίζονται σε 4 ομάδες. Η πρώτη βγάζει φωτογραφίες, η δεύτερη κρατάει τον χάρτη, σχεδιάζει τη διαδρομή που κάνουμε και κυκλώνει τις οδούς που συναντούμε, η τρίτη ζωγραφίζει τα μαγαζιά που υπάρχουν και η τέταρτη ομάδα καταγράφει (ζωγραφίζει) τις ελλείψεις.
- Επιστρέφοντας στο σχολείο γίνεται παρουσίαση και αξιολόγηση των στοιχείων που συλλέχθηκαν. Μετά από συζήτηση στην ολομέλεια διαπιστώνουν ότι η γειτονιά τους έχει πάρα πολλές ελλείψεις και κάποιες από αυτές θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα. Έξω από το νηπιαγωγείο δεν υπάρχει διάβαση πεζών ούτε κάγκελα στο πεζοδρόμιο μπροστά από την είσοδο του σχολείου. Στους δρόμους δεν υπάρχουν πεζοδρόμια, παντού είναι παρκαρισμένα αυτοκίνητα, με αποτέλεσμα να γίνεται με δυσκολία η κυκλοφορία των πεζών, μικρών και μεγάλων και να κινδυνεύει η σωματική τους ακεραιότητα. Δεν υπάρχει παιδική χαρά και τα παιδιά αναγκάζονται να παίζουν στους δρόμους, στις αλάνες και τα χωράφια.
- Ψάχνοντας τρόπους επίλυσης των προβλημάτων αποφασίζουν να γράψουν γράμμα στον Δήμαρχο της πόλης, γνωστοποιώντας τα προβλήματα της γειτονιάς και να του το στείλουν. Αφού το συντάσσουμε όλοι μαζί, τα παιδιά το αντιγράφουν και το υπογράφουν, το βάζουν σε φάκελο, βάζουν γραμματόσημο και το ταχυδρομούν.
- Σε μία από τις εξόδους μας συναντήσαμε τον ταχυδρόμο, ο οποίος μας έδειξε τα γράμματα και τα δεματάκια που μοιράζει και μας είπε ότι αυτός μοίρασε τα γράμματα των παιδιών που είχαν στείλει στα σπίτια τους.
Δραστηριότητα με θέμα: εκμάθηση τραγουδιού
Δημιουργία παζλ
Με το λογισμικό jigsaw (δημιουργία παζλ), δημιουργήσαμε παζλ με τις ομαδικές εργασίες των παιδιών “Τα μαγαζιά της γειτονιάς”, τον γεωφυσικό χάρτη της Κρήτης και την Άμπελο (αντιγραφή της εικόνας του Άγγελου Ακοτάντο), όπου τα παιδιά τα έπαιζαν στις ελεύθερες δραστηριότητες.
Επίσκεψη στο 34ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου
Στα πλαίσια της μετάβασης των νηπίων από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο, προγραμματίσαμε επίσκεψη στο Δημοτικό Σχολείο της γειτονιάς του Νηπιαγωγείου. Τα νήπια γνώρισαν τον διευθυντή, ο οποίος τα υποδέχτηκε και τα καλωσόρισε, το σχολείο που θα τους υποδεχτεί την επόμενη σχολική χρονιά και είδαν πως είναι οι τάξεις. Μπήκαν στην πρώτη τάξη όπου γνωρίστηκαν με τη δασκάλα και τα παιδιά, κάθισαν στα θρανία και συζήτησαν για το μάθημα που έκαναν τα παιδιά. Επειδή ήταν μυθολογία τα παιδιά του Νηπιαγωγείου ανέφεραν τον μύθο με την Κίρκη και τον Οδυσσέα που γνώριζαν. Συναντήθηκαν επίσης με τον κ. Μάριο τον μουσικό του σχολείου, ο οποίος τα οδήγησε στην αίθουσα της μουσικής. Αφού γνωρίστηκαν έπαιξαν διάφορα μουσικά παιχνίδια. Τα παιδιά έφυγαν ενθουσιασμένα.
Επίσκεψη στο Παγκρήτιο Στάδιο Ηρακλείου και στην παραλία
Το Παγκρήτιο Στάδιο βρίσκεται πολύ κοντά στη γειτονιά μας, γι’ αυτό το επισκεφτήκαμε, ξεναγηθήκαμε στους χώρους του και παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα “Αθλητική Εκδρομή”. Τα παιδιά αφού γνώρισαν τους χώρους του Παγκρήτιου Σταδίου βγήκαν έξω στο στάδιο όπου έπαιξαν με τους γυμναστές πολλά παιχνίδια.
Αξιολόγηση του προγράμματος
Το όλο πρόγραμμα στέφθηκε με επιτυχία, επιτεύχθηκαν οι στόχοι του αναλυτικού προγράμματος καθώς και οι αναδυόμενοι στόχοι που προέκυψαν κατά την εξέλιξη του προγράμματος. Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον, κατάφεραν να αναδείξουν δεξιότητες και ικανότητες. Προσεγγίσαμε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του αναλυτικού προγράμματος, πετύχαμε την ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξη των παιδιών και εκτός από την απόκτηση γνώσεων, κατάφεραν να αναπτυχθούν κοινωνικο-συναισθηματικά και να αναπτύξουν θετικές στάσεις. Ακόμα και τα πιο συνεσταλμένα παιδιά ενεργοποιήθηκαν.
Σε επίπεδο συνεργασίας, τα δύο τμήματα λειτούργησαν σαν δύο συγκοινωνούντα δοχεία, ανταλλάσσοντας πληροφορίες, απόψεις καθώς και εποπτικό υλικό πάνω στο θέμα. Οι γονείς ανταποκρίθηκαν φέρνοντας σημαντικές πληροφορίες και ό,τι άλλο τους ζητήθηκε κατά την πορεία του προγράμματος.
Στο νηπιαγωγείο προσκλήθηκε και ήρθε τοπογράφος μηχανικός. Τα παιδιά επικοινώνησαν και αντάλλαξαν απόψεις με τους κατοίκους της γειτονιάς, τους είπαν τα κάλαντα της άνοιξης, κάτι που τους ξάφνιασε ευχάριστα.
Βγήκαν στη γειτονιά για να εντοπίσουν τις ελλείψεις της. Έπειτα από συζήτηση στην ολομέλεια τα παιδιά αποφάσισαν να επικοινωνήσουν με τον Δήμαρχο της πόλης στέλνοντάς του ένα γράμμα για να τον ενημερώσουν για τα προβλήματα της γειτονιάς και για να του ζητήσουν λύσεις. Με την παραπάνω διαδικασία τα παιδιά έμαθαν να ενδιαφέρονται, να συνεργάζονται, να τολμούν, να διεκδικούν και να γίνονται ενεργοί πολίτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου